Ερωτόκριτος

Βιτσέντζος Κορνάρος

Ο ποιητής του ΄΄Ερωτοκρίτου΄΄ κύριος εκφραστής της Κρητικής Αναγέννησης 

Ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές όλων των εποχών, ο ποιητής του ΄΄Ερωτοκρίτου΄΄δηλώνει στον επίλογο του ποιήματος ότι γεννήθηκε και έγραψε στη Σητεία.

Κ' εγώ δε θε να κουρφευτώ κι αγνώριστο να μ' έχου
μα θέλω να φανερωθώ, κι όλοι να με κατέχου
Βιτσέντζος είν' ο ποιητής και στη γενιά Κορνάρος
που να βρεθή ακριμάτιστος, σα θα τον πάρη ο Χάρος.
Στη Στείαν εγεννήθηκε, στη Στείαν ενεθράφη,
εκεί 'καμε κι εκόπιασεν ετούτα που σας γράφει.
Στο Κάστρον επαντρέυτηκε σαν αρμηνεύγει η φύση,
το τέλος του έχει να γενή όπου ο Θεός ορίσει^[1]

Ο Βιτσέντζος ήταν ο μικρότερος γιος του Ιακώβου Κορνάρου. Γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου 1553, στο χωριό Τραπεζόντα Σητείας, πατρογονικό φέουδο της οικογένειας του και βαφτίστηκε το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου.

Έμεινε στην περιοχή της Σητείας, κυρίως στα χωριά Τραπεζόντα και Πισκοκέφαλο,  ως τα τριανταπέντε του χρόνια περίπου ΄΄ζώντας τη ζωή του φεουδάρχη γαιοκτήμονα, μέσα σ΄ έναν πολυπρόσωπο κόσμο υπηρετών και δουλοπαροίκων, που ήταν όλοι τους Ελληνορθόδοξοι΄΄.

Λίγο πριν το 1590 εγκαταστάθηκε στο Χάνδακα κοντά στον αδελφό του Ανδρέα που ήταν ο ιδρυτής της Ακαδημίας των Stravaganti, ενός συλλόγου λογίων με αξιόλογη φιλολογική και λογοτεχνική δραστηριότητα στα χρόνια της ακμής της Κρητικής Λογοτεχνίας.

Η παντοδυναμία του έρωτα στον ΄΄ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟ΄΄ 

Στον ΄΄Ερωτόκριτο΄΄ ο Έρωτας εμφανίζεται ως πανίσχυρη δύναμη

            ΄΄ο πόθος όντε βουληθή και θέλει να νικήση

               γνώση δεν ει ουδέ δύναμη να τόνε πολεμήση΄΄,

αρματωμένος με τόξο και βέλη, ξίφος ή και φωτιά, φτερωτός και γυμνός.

Η εικονογραφία του έρωτα συνοδεύεται από πλήθος μεταφορών που περιγράφουν το ερωτικό συναίσθημα.

Το θέμα της παντοδυναμίας του έρωτα αποτελεί ένα μοτίβο ευρύτατα διαδεδομένο στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία. Η υπουλότητα του έρωτα αποτελεί επίσης στερεότυπο.

Στον ΄΄Ερωτόκριτο΄΄ η παραδοσιακή θεματολογία υφίσταται περίπλοκη επεξεργασία. Οι μεταμορφώσεις του θεού στο έργο του Κορνάρου παρουσιάζουν ποικιλία και πρωτοτυπία. Μια από τις χαρακτηριστικές μεταφορές που περιγράφουν τη βαθμιαία αύξηση του ερωτικού συναισθήματος είναι η εικόνα του δένδρου που ριζώνει στην καρδιά.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αντιστοιχία του ονόματος Ερωτόκριτος ή Ρώκριτος με το επίθετο ΄΄ερωτοακατάκριτος΄΄= αυτός που δεν έχει κριθεί, δεν έχει βασανιστεί από τον έρωτα.

Ο ΄΄Ερωτόκριτος΄΄ αποτελεί το μοναδικό έργο της Κρητικής Λογοτεχνίας που ανήκει στο είδος της ερωτικής μυθιστορίας.